Pionier in circulair maakonderwijs op de basisschool

BUCH - De gemeenten Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo zijn in Nederland pionier met het aanbod van een circulair maakonderwijs-programma voor basisscholen. Het programma wordt goed ontvangen door leerkrachten en leerlingen. De gemeenten werken hierin samen met veel lokale partijen.

Woensdag 23 november presenteerden de gemeenten hun bevindingen in de raadszaal van het gemeentehuis in Heiloo aan scholen, beleidsmakers en de kinderburgemeester. Wethouder van de gemeente Heiloo, Ronald Vennik: “We willen leerlingen niet belasten met het probleem van milieuvervuiling, maar juist handvatten geven om iets te doen vanuit hun innerlijke gedrevenheid. Het zelf maken zet leerlingen in hun kracht. Zo kunnen ze concreet iets betekenen op het gebied van duurzaamheid.”

Maakonderwijs als handvat voor circulariteit
Inwoners spelen een belangrijke rol in de verandering naar een circulaire economie. Hierbij kun je denken aan een ander gebruik van grondstoffen, onderdelen en producten, waarbij ze hun waarde zo min mogelijk verliezen. Consuminderen, hergebruik en reparatie worden weer de norm. Dit vergt een andere manier van denken en doen. Het circulair maakonderwijs-programma biedt hier concrete handvatten voor. De opdrachten zetten aan tot denken over duurzaamheid van onze producten. En kinderen leren echt de technieken om op een andere manier met spullen om te gaan.

Lokaal krachten bundelen 
“Vroeger werden maaktechnieken nog op veel scholen gegeven, maar dit is sinds de jaren ‘90 nagenoeg uit ons onderwijs verdwenen. Er zijn niet zoveel mensen meer die de technieken, zoals bijvoorbeeld het repareren van kleding, beheersen. Voor de lesmodulen hebben de gemeenten Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo een lokaal netwerk van ondernemers, experts en vrijwilligers met de juiste kennis en vaardigheden bij elkaar gebracht”, vertelt Wytske de Man tijdens de presentatie, “zoals Marijke Dirkson, een lokale schaapsherder, handwerkexperts van de Vrouwen van Nu Noord-Holland en medewerkers van Wolatelier de Krachtige Kudde.”

Leraren en leerlingen enthousiast
Met oude kleding van kringloop Noppes in Uitgeest maakten leerlingen elk een eigen tas én leerden ze meer over fast-fashion en duurzaamheid. De lessen van de module wol/textiel zijn inmiddels afgerond op drie scholen in Bergen en Egmond. Leerkrachten en leerlingen zijn enthousiast. “Aandacht voor wereldproblematiek, echte dingen doen en werken met échte mensen in de klas zijn van onschatbare waarde,” aldus Josefien, leerkracht van de Adriaan Roland Holstschool in Bergen, ‘De leerlingen denken actief mee, kijken bijvoorbeeld even naar het label in hun kleding. Waar komt het vandaan? Wie heeft het gemaakt? Wat kan er nog mee gedaan worden als ik het niet meer draag?’

Kinderburgemeester stelt vragen 
Tijdens de presentatie gaf kinderburgemeester Maurits van Schouten aan dat hij graag meer milieueducatie wil op de scholen in Heiloo. Dat stemde de wethouders duurzaamheid van de vier gemeenten positief. Wethouders Ronald Vennik van Heiloo en Valentijn Brouwer van Castricum legden uit waarom zij circulair maakonderwijs zo belangrijk vinden. “Het werken met je handen, leren van techniek en hoe belangrijk het is om dingen opnieuw te gebruiken of te repareren slaat meerdere vliegen in één klap. De kinderen staan aan de basis van een duurzame samenleving waarin makers weer een belangrijke plaats gaan innemen!”

Fietsen maken
Tijdens de presentatie kwam ook de volgende lesmodule ‘fietsen maken’ aan bod. Onder leiding van een lokale fietsenmaker start deze module begin 2023 op vier scholen; in Egmond, Heiloo, Uitgeest en Castricum.